অসমৰ প্ৰধান নদী আৰু ইয়াৰ উপনদী সমূহৰ তালিকা
আ
- আই নদী (Aie River) – ভূটানত উৎপত্তি। বিজনী চহৰৰ পৰা ৩১ কিলোমিটাৰ পশ্চিমে ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ অতিক্ৰম কৰি ব্ৰহ্মপুত্ৰত মিলিত হয়।
- আকাশী গংগা (Akashiganga)- কাৰ্বি আংলঙৰ পাৰাখুৱা আৰু হলদীআটিৰ ওচৰত ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ ৩৬ অতিক্ৰম কৰা এখন সৰু নদী।
- আমৰেং (Amreng)
- আমলং (Amlong)
ক
- কটাখাল (Katakhal)
- কনমাকোৰা (Kanmakora)
- কপিলি (Kapili) – মেঘালয়ৰ দক্ষিণ পূবৰ চাইপং সংৰক্ষিত বনাঞ্চলত আৰম্ভ হয়। ইয়াৰ ওপৰত বহুতো প্ৰকল্প আছে আৰু বিখ্যাত হৈছে উমৰাংচোৰ খাংডং হাইডেল প্ৰকল্প।
- কৰকাংটি (Karangkati)- কাৰ্বি আংলঙৰ লাংহিন চহৰ পাৰ হোৱা এখন সৰু নদী। কৰ্কংথি দিক্ৰুত আৰু হৰিনাৰ সৈতে একেলগে যমুনাত পৰে।
- কলং (Kalang) – ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ এটা বিশুদ্ধ উপনদী। জখলাবন্ধাৰ ওচৰৰ ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ পৰা আৰম্ভ হয় আৰু কলিয়াবৰ আৰু নগাঁও চহৰৰ মাজেৰে বৈ যায়। ই কপিলি নদীৰ সৈতে মিলিত হয় আৰু কাজলিমুখত ব্ৰহ্মপুত্ৰত পৰে।
- কলিয়নী (Kalioni) – কাৰ্বি আংলঙৰ পাহাৰৰ পৰা আৰম্ভ হয় আৰু নুমলীগড় শোধনাগাৰৰ ওচৰত বৈ যায় আৰু পিছলৈ ধনশিৰিত মিলিত হয়।
- কাকোডোঙ্গা (Kakodonga)
- কাটাখাল নদী
- কানিবিল (Kanibil)
- কামেং নদী/ জীয়া ভৰলীঃ
- কাৰ্বি লাংপি (Karbi Langpi) – কাৰ্বি আংলং জিলাত ইয়াক কাৰ্বি লাংপি নদী বুলিও জনা যায়।
- কালদিয়া (Kaldia)
- কিলিং (Killing)
- কুণ্ডিল (Kundil) – লোহিত নদীৰ উত্তৰ পাৰৰ উপনদী। ই তিনিচুকিয়া জিলাৰ শদিয়াত আছে।
- কুমোটিয়া (Kumotiya)
- কুলশী (Kulsi)
- কুশিয়াৰা (Kushiyara)- বৰাক নদীৰ এটা শাখা। নাগালেণ্ড ৰাজ্যত উৎপত্তি হয় আৰু মণিপুৰ, মিজোৰাম আৰু অসমৰ পৰা উপনদী বোৰ তুলি লয়। ই অসম, ভাৰত আৰু বাংলাদেশৰ চিলেট জিলাৰ মাজৰ এটা সীমা গঠন কৰে
- কৃষ্ণাই (Krishnai)
- কোৰহা/চিলা (Korha/Sila)
খ
- খাবোলু সুতি (Khabolu xuti)
- খাৰোই (Kharoi)
- খেৰকটিয়া (Kherkotia)
গ
- গদাধৰ (Godadhar)
- গাই (Gai)
- গাভৰু (Gabhoru)
- গেলাবিল (Gelabill)
- গোৰাংগো (Gorango)
- ঘিলাধাৰী (Ghiladhari)
- ঘুনাসুতি (Ghuna suti)
চ
- চমখোং (Somkhong)
- চম্পাবতি (Chompaboti) – ভূটান পাহাৰৰ পৰা আৰম্ভ হয় আৰু কোকৰাঝাৰ জিলাত প্ৰৱেশ কৰে। ই ব্ৰহ্মপুত্ৰক লগ পোৱাৰ আগতে বাসুগাঁৱৰ পশ্চিমে ৩১ নং ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ অতিক্ৰম কৰে।
- চম্পাবাটি নদী
- চাউলখোৱা (saulkhuwa)
- চাফ্ৰাই (Saphrai)
- চাৰালভাঙ্গা নদী
- চাৰিকাৰিয়া (Charikaria ) – এই নদীখন অসমৰ ধেমাজি জিলাৰ ঢকুৱাখনা আৰু মাচখোৱাৰ মাজেৰে বৈ গৈছে। ইয়াক লাইপুলিয়া নদী বুলিও কোৱা হয়। এই নদীখনে সৰু নদী, উপনদী যেনে হাৰহি নদী (সোঁ পাৰ), এণ্ডুৰিয়া (বাওঁ পাৰ), মাৰাচুটি, ঢকুৱাখনা জান, হাপোটিয়া জান (ঢকুৱাখনা জানৰ উপনদী) , সিঙিয়া জান (হাপোটীয়া জানৰ উপনদী), খাৰজান, যোগীজান, জনি আৰু জানিৰ উপনদীৰ পৰা পানী লাভ কৰে।
- চিংলা (Singla)
- চিচি (Sissi)
- চিবিয়া (Sibia)
- চিমেন (Simen)
- চিয়াং নদী
- চিৰি
- চিলি (Silley) – অৰুণাচল প্ৰদেশৰ উপনদী পেনাং আৰু মিকু কোৰোঙৰ সৈতে সৰু নদীৰে চিলি নদী উতপত্তি হয়। চিলি নদীয়ে অসমৰ ধেমাজি জিলাৰ পূব তম সীমা গঠন কৰে।পিছত চিলি নদী দিহাঙলৈ নামি যায়।
- চিলোনি (Siloni)— কাৰ্বি আংলং জিলাৰ এখন পাহাৰীয়া নদী। বনভোজস্থলী চিলোনি আৰু চিলবেটাৰ বাবে বিখ্যাত। ই যমুনা নদীত মিলিত হয় (উত্তৰ ভাৰতৰ যমুনা বা বাংলাদেশৰ যমুনা নহয়)।
- চিলোনিজান (Silonijan)
- চুঙ্গাজান নই (Sungajaan noi)
- চেচা (Sessa)
জ
- জলকাতি (Jalkati)
- জাঁজী (Jhanji)
- জাতিঙ্গা (Jatinga)
- জিঞ্জিৰাম (Jinjiram)
- জিনাৰী (Jinari)
- জিয়াধল নদী/কুমোটিয়া (Jia dhol/kumotia)
- জিয়া ধনশিৰি (Jiya Dhansiri)- এই নদীখন অসমৰ সীমান্তৱৰ্তী ভূটান আৰু অৰুণাচলৰ পাহাৰৰ পৰা আৰম্ভ হয়। বিখ্যাত বনভোজস্থলী ভৈৰবকুণ্ডা এই নদীৰ পাৰত অৱস্থিত।
- জিয়া ভৰলী (Jiya Bharali)- অৰুণাচল প্ৰদেশৰ পাহাৰত কামেং নদী হিচাপে আৰম্ভ হয় আৰু ভালুকপু (অসম-অৰুণাচল সীমান্ত)ৰ ওচৰত অসমত প্ৰৱেশ কৰে । ই কলিয়াভূমুৰা দলঙৰ পূবে ব্ৰহ্মপুত্ৰত মিলিত হয়।
- জিৰি (Jiri)
- জেনাম (Jenam)
- জোনাই কৰং (Jonai Korong) – প্ৰথমতে এই নদীখন অৰুণাচলৰ ৰুক্ষিং নামেৰে জনাজাত আৰু জোনাই চহৰৰ ওচৰত নদীখন জোনাই কোৰোং নামৰে জনাজাত। এই নদীখন দিহাঙলৈ নামি যায়।
ট
- টংগানি (Tongani)
- টাউকাক (Taukak)
- টালাপ (Talap)
- টিংৰাই (Tingrai)
- টিপকাই নদী
- টিফুক (Tiphuk)
- টিয়ক (Teok)
- টিৰাপ (Tirap)
- টিহু (Tihu)
- টুনি (Tuni)
- টুনি নদী
- টেঙ্গাপানি (Tengapani)
- টোৰাং (Torang)
ড
- ডইগুৰুং (Doigurung)
- ডৰিকা (Dorika)
- ডিক্ৰং(Dikrang) – অৰুণাচল প্ৰদেশৰ নামনি সুৱনশিৰি জিলা আৰু পূব কামেং জিলাৰ সীমাৰ ওচৰৰ ডফলা পাহাৰৰ পৰা আৰম্ভ হয়। পাৰ, নিৰোচি আৰু পাচিন ইয়াৰ মুখ্য উপনদী।
- ডিক্ৰিং নই (Dikring noi)
- ডিক্ৰুত (Dikrut) – কাৰ্বি আংলং জিলাৰ ডকমকা চহৰৰ ওচৰৰ ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ অতিক্ৰম কৰা এখন সৰু পাহাৰীয়া নদী। ই কাৰ্বি আংলঙৰ কামৰূপিয়া গাঁৱৰ ওচৰৰ যমুনালৈ নামি যায়।
- ডিগাৰু নদী
- ডিফলু (Diphalu) -কাৰ্বি আংলং পাহাৰৰ পৰা আৰম্ভ হৈ কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ মাজেৰে পাৰ হৈ ইয়াৰ দক্ষিণ পাৰত ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীত মিলিত হয়।
- ডিফু (Diphu) – কাৰ্বি আংলং জিলাৰ ডিফু চহৰৰ মাজেৰে বৈ যোৱা নদী।
- ডিবং (Dibang) – অৰুণাচল প্ৰদেশৰ দিবাং উপত্যকা জিলাৰ ইণ্ডো-চীনা সীমান্তৰ কেয়া পাছৰ ওচৰত আৰম্ভ হয়। প্ৰায় ২০০ কিলোমিটাৰ ভ্ৰমণ কৰাৰ পিছত নদীখন অৱশেষত উত্তৰৰ পৰা শদিয়াৰ ওচৰৰ লোহিতত প্ৰৱেশ কৰে।
- ডিব্ৰু – ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ দক্ষিণ পাৰৰ উপনদী। দুয়োখন নদীয়ে ডিব্ৰু-চাইখোৱা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ সীমা নির্ধাৰণ কৰে।
- ডিমৰু (Dimoru)
- ডিমৌ’ (Dimow) – ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ দক্ষিণ পাৰৰ দিচাং নদীৰ এটা উপনদী।
- ডেকাপাম – (Dekapam )
দ
- দয়াং (Doyang) – ধনশিৰিৰ এটা উপনদী আৰু নাগালেণ্ডৰ দক্ষিণ সীমান্তত আৰম্ভ হয়। নাগালেণ্ডৰ দীৰ্ঘতম নদী। ইয়াৰ উপনদী আৰু উপ উপনদীবোৰ হৈছে চুবি, এনঝু, চুই, তিছি আৰু টুলো। ই পূব ফালৰ পৰা ধনশিৰিত যোগদান কৰে।
- দৰিকা (Dorika)
- দাংধোৰা (Dangdhora)
- দাঙৰি (Dangori)
- দিকৰাই – (Dikorai )
- দিকাৰী (Dikari) – অৰুণাচলত জনাজাত চিধা কোৰোং, অসমত দিকাৰী নামেৰে প্ৰবাহিত হয়। দিকাৰীয়ে চিপকাই, ডগে, পেৰে কোৰোং, টেপং, য়ুংপি আৰু পোটেৰ দৰে সৰু সোঁতৰ পৰা পানী প্ৰাপ্ত কৰে। তাৰ পিছত দিকাৰীয়ে দেকাপাম নদীত যোগদান কৰে, ইয়াক তেতিয়া জামজিং নদী বুলি কোৱা যায়। এই নদীখন দুটা চেনেলত বিভক্ত: পূব চেনেলটো বুৰি সুতিত যোগদান কৰে আৰু পশ্চিমচেনেলটোক নাৰদ বুলি জনা যায়।
- দিকিজল পানী (Dikijal Pani)
- দিক্ৰং
- দিখাৰু (Dikharu)
- দিখৌ (Dikhow) – নাগালেণ্ডৰ পাহাৰৰ পৰা দিখু DIKHU নদী হিচাপে আৰম্ভ হয়। শিৱসাগৰৰ মাজেৰে অসমত প্ৰৱেশ কৰে আৰু দিখৌ নদী বুলি জনা যায়। ই আমগুৰি, নাজিৰা আৰু শিৱসাগৰ চহৰৰ মাজেৰে বৈ গৈছে আৰু পিছলৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰলৈ প্ৰবাহিত হৈছে।
- দিগাৰু (Digaru)
- দিচাং (Disang)
- দিচাম (Disam)
- দিজু (Diju) – কাৰ্বি আংলঙৰ পাহাৰত আৰম্ভ হয় আৰু উত্তৰদিশে বৈ যায় আৰু আমনিৰ ওচৰত ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ ৩৭ অতিক্ৰম কৰে আৰু কলংৰ দক্ষিণত মিলি যায়। বৰ্তমান দিজু হৈছে কলংৰ পানীৰ মুখ্য উৎস।
- দিপিলা (Dipila)
- দিপোতা (Dipota)- ৰঙাপাৰা চহৰৰ মাজেৰে বৈ তেজপুৰ চহৰৰ পৰা কেই কিলোমিটাৰ পশ্চিমে ব্ৰহ্মপুত্ৰত মিলিত হয়।
- দিবাং নদী
- দিয়াং (Diyang) – বৰাইল পৰিসৰৰ উত্তৰৰ পৰা আৰম্ভ হয় আৰু ডিমা হাচাও আৰু কাৰ্বি আংলং জিলাৰ মাজেৰে প্ৰবাহিত হয় আৰু অৱশেষত দিয়ুংমুখৰ কপিলিলৈ নামি যায়।
- দিৰই (Diroi)
- দিহিং নদী বা বুঢ়ীদিহিং
- দুধনৈ (Dudhhnoi)
- দেওপানী (Deopani)- কাৰ্বি আংলং জিলাৰ এখন পূব প্ৰবাহিত নদী আৰু পিছত ধনশিৰিত মিলিত হয়। বিখ্যাত মন্দিৰ “দেওপানি” এই নদীৰ পাৰত আছে।
- দেওশিলা (Deoxila)
- দেহাংগী (Dehangi) – বৰাইল পৰিসৰৰ উত্তৰৰ পৰা আৰম্ভ হয় আৰু ডিমা হাচাওৰ মাজেৰে প্ৰবাহিত হয়।
ধ
- ধনশিৰি (Dhansiri ) – নাগালেণ্ডৰ পৰা আৰম্ভ হৈ অসম আৰু নাগালেণ্ডৰ মাজত সীমান্ত নির্ধাৰণ কৰে। গোলাঘাট চহৰৰ মাজেৰে বৈ যোৱাৰ পিছত ইয়াৰ দক্ষিণ পাৰত ব্ৰহ্মপুত্ৰত যোগদান কৰে।
- ধলনৈ (Dhol noi)
- ধলা (Dhola)
- ধলানী (Dhansiri ) – নামনি অসমৰ বিজনী চহৰৰ মাজেৰে প্রবাহিত হৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰলৈ মিলি যায়।
- ধলেশ্বৰী (Dhaleshwari ) – মিজোৰামৰ পাহাৰৰ পৰা আৰম্ভ হয় আৰু দক্ষিণৰ পৰা বৰাকলৈ নিষ্কাশিত হোৱাৰ আগতে হাইলাকান্দি জিলাৰ মাজেৰে অসমত প্ৰৱেশ কৰে।
- ধুনাসুতি (Dhunaxuti)
ন
- নখোৱা (Nokhuwa)
- ন-দিহিং
- ননই – নোগাঁৱত (Nonoi – In Nogaon)
- ননাদি – অসমৰ ধেমাজি জিলাত (Nanadi- In Dhemaji District of Assam)
- নৱা দিহিং – অৰুণাচলৰ পাহাৰত আৰম্ভ হয় আৰু নামধাপা, মিয়াও আৰু নামচিৰ মাজেৰে বৈ যায় আৰু অৱশেষত দক্ষিণৰ পৰা লোহিতলৈ নামি যায়।
- নামদাং (Namdang) – শিৱসাগৰৰ জিলাৰ বিখ্যাত শিলৰ দলং এই নদীৰ ওপৰত আছে।
- নামবৰ (Nambor)—ই কাৰ্বি আংলং আৰু গোলাঘাট জিলাৰ নামবৰ হাবি (নামবৰ বনাঞ্চল)ৰ মাজেৰে বৈ গৈছে।
- নুনা নৈ (Nuna noi)
- নেনোই – ওদালগুৰিত (Nonoi – In Udalguri)
- নোৱা দেহিং নদী
প
- পকৰিয়া (Pokoria)
- পহুমাৰা (Pohumara)
- পাগলাদিয়া (Pagladia)
- পাচ নৈ (Pach noi)
- পাল্লা নৈ (Palla noi)
- পুঠিমাৰি (Puthimari)
ব
- বগাপানী
- বগিনদি (Boginodi) – উত্তৰ পাৰৰ নদী, অৱশেষত ব্ৰহ্মপুত্ৰলৈ নামি যায়।
- বৰ দিখাৰু (Bar Dikharu)- কাৰ্বি আংলং জিলাৰ পাৰ্কুপ পাহাৰৰ ওচৰত আৰম্ভ হয় আৰু দক্ষিণলৈ প্ৰবাহিত হয়। পাৰোখোৱা চহৰৰ ওচৰত ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ ৩৬ অতিক্ৰম কৰে।
- বৰগাং (Borgang) – উত্তৰ পাৰৰ নদী যি ব্ৰহ্মপুত্ৰ পোৱাৰ আগতে বৰগাং চহৰৰ মাজেৰে বৈ গৈছে।
- বৰদিকৰাই (Bordikorai)
- বৰনদী
- বৰনৈ (Bornoi) – উত্তৰ পাৰৰ নদী, ভূটানত আৰম্ভ হয় আৰু ব্ৰহ্মপুত্ৰলৈ নামি যায়। নদীখনে ডুমনিচকিত ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ ১৫ অতিক্ৰম কৰিছে।
- বৰলাংফাৰ (Borlangpher ) – কাৰ্বি আংলঙৰ পাহাৰৰ পৰা আৰম্ভ হয় আৰু উত্তৰ দিশত বৈ যায় আৰু লামডিং – ডিফু শাখাৰ মাজৰ ৰেলপথ অতিক্ৰম কৰে।
- বৰলিয়া (Borolia) – এটা উত্তৰ পাৰৰ নদী যি ব্ৰহ্মপুত্ৰ পোৱাৰ আগতে ৰঙিয়া চহৰৰ মাজেৰে বৈ গৈছে।
- বৰাক (Barak)- মণিপুৰৰ পাহাৰত আৰম্ভ হয় আৰু দক্ষিণ অসমৰ বৰাক উপত্যকাৰ মাজেৰে বৈ যায়। মণিপুৰৰ উৎসৰ পৰা ই মিজোৰামত প্ৰৱেশ কৰে তাৰ পিছত অসমত প্ৰৱেশ কৰে আৰু তাৰ পিছত বাংলাদেশলৈ যায় য’ত সুৰমা আৰু কুশিয়াৰা নদী বিভাজনৰ পিছত আৰম্ভ হয়। নদীখনে গুমতি, হাওৰা, কাগনি, সেনাই বুৰি, হৰি মংগল, কাকৰাই, কুৰুলিয়া, বালুঝুৰি, শোনাইচাৰী আৰু দুৰ্দুৰীয়া আৰু মধুৰা নদীৰ দৰে সৰু সৰু সোঁতৰ পৰা পানী পায়। বৰাকৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ উপনদীবোৰ হৈছে জিৰি, ধলেশ্বৰী (তলাৱং), চিংলা, লঙ্গাই, মধুৰা, সোনাই (টুইৰিয়াল), ৰুকনি আৰু কাটাখাল।
- বৰাপানী (Barapani)
- বলচিৰি নদী
- বশিষ্ঠ (Bashistha (Boxistho))
- বালিচেৰা (Balisera)
- বালিজান (Balijaan)
- বিহালী (Behali) – শোনিতপুৰ জিলাৰ বিহালী টাউনশ্বিপৰ ওচৰত এখন সৰু নদী বৈ গৈছে (এতিয়া বিশ্বনাথ জিলাৰ অন্তৰ্গত)।
- বুঢ়াদিয়া (Burhadiya)
- বুঢ়িগাং (Burhi Dihing )
- বুঢ়ী গংগা (Burhi Ganga) -ডবকাৰ ওচৰত ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ ৩৬ অতিক্ৰম কৰি পিছত যমুনালৈ গতি কৰে। এই নদীখন ডবকা সংৰক্ষিত বনাঞ্চলৰ পশ্চিম সীমা।
- বুঢ়ী সুতি (Burhi Ganga) – দিহাঙৰ এটা পশ্চিম-বিভক্ত শাখাৰ সৰু নদী, ডেবিং, য়াগালোং, ৰায়াং, জে-ৰ দ্বাৰা গঠন হয় ।
- বুঢ়ী দিহিং (Burhi Dihing ) – ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ দক্ষিণ পাৰৰ উপনদী আৰু প্ৰায় ৩৮০ কিলোমিটাৰ দীঘল। ই নাম্ফুক আৰু নামচিকৰ সঙ্গমৰ দ্বাৰা গঠিত, যি পাটকাই ৰেঞ্জ আৰু মেগণ্টন নদীৰ পৰা ওলায়। নাম্ফুকক বুৰিদেহিঙৰ মুখ্য উৎস হিচাপে গণ্য কৰা হয়। নদীখন অসমৰ ডিব্ৰুগড় জিলাৰ দিহিংমুখত ব্ৰহ্মপুত্ৰত মিলিত হয়। দিচাম নদী বুঢ়ী দিহিঙৰ এখন উপনদী।
- বুৰোই Buroi – উত্তৰ পাৰৰ নদী যি ব্ৰহ্মপুত্ৰ পোৱাৰ আগতে বুৰোইঘাটৰ মাজেৰে বৈ গৈছে। ই বৰগাং নদীৰ সমান্তৰালভাৱে চলে।
- বেকি (Beki) – মানস নদীৰ তলৰ অংশক বেকি বুলি জনা যায়।
- বেলচিৰি (Belsiri) – ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীৰ উত্তৰ পাৰৰ উপনদী। উৎসৰ পৰা গতি কৰি উত্তৰ-দক্ষিণ দিশত প্ৰবাহিত হয়। ই পূব দিশৰ গাভৰু আৰু পশ্চিমৰ পাচনৈৰ সৈতে সমান্তৰালভাৱে গতি কৰে।
- ব্ৰহ্মজান – (Brahmajan -)
- ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদী (Brahmaputra River )– অসমৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ নদী। ব্ৰহ্মপুত্ৰক লুইত বুলিও জনা যায়।
ভ
- ভৰলু (Bhorolu)—গুৱাহাটী চহৰৰ মাজেৰে বৈ শেষত ভৰলুমুখৰ পৰা ব্ৰহ্মপুত্ৰত বিলীন হয়।
- ভূৰনৈ (Bhur noi)
- ভোগদৈ (Bhogdoi)- ব্ৰহ্মপুত্ৰক লগ পোৱাৰ আগতে যোৰহাট চহৰৰ মাজেৰে বৈ যোৱা দক্ষিণ পাৰৰ এখন নদী।
ম
- মঙ্গলদৈ (Mangaldoi) মঙ্গলদৈ চহৰৰ মাজেৰে বৈ ব্রহ্মপুত্রত মিলিত হয়।
- মধুৰা (Modhura)
- মৰা ধনশিৰি (Mora Dhansiri)
- মৰা পাগলাদিয়া (Mora pagladia)
- মৰা মানাহ (Mora Manah)
- মৰি ধল (Mori dhol)
- মানস (Mahas) – ভূটানত মাংদে চুয়ে ডাংমে চুক লগ পায় আৰু অৱশেষত কিৰুং নদীত যোগ দি অসমত মানস নদী গঠন কৰে। বিখ্যাত মানস ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান মানস নদীৰ পাৰত আছে। মথানগুৰিত, এই নদীখন দুটা শাখাত বিভক্ত হয়, পূব শাখাটো বেকি বুলি জনা যায় আৰু পশ্চিম শাখাক মানস বুলি কোৱা হয়।
- মাহুৰ (Mahur)
- মিছা (Missa)
- মিটং (Mitong)
য
- যদুকাটা
- যমুনা (Jamuna) – যমুনা নদী কাৰ্বি আংলং জিলাৰ অন্যতম দীঘল নদী। ডিফু নদী আৰু দিল্লী (মাঞ্জা নদী) মাঞ্জা চহৰৰ ওচৰত মিলিত হয় আৰু পশ্চিম দিশে বৈ যায় আৰু লংনিট নদী (চিলোনি নদী) আৰু মেগংডিচা নদীৰ সৈতে মিলিত হয়।
ৰ
- ৰঙানৈ
- ৰঙানাদী (Ranganadi)- ই অৰুণাচল প্ৰদেশৰ পাহাৰত আৰম্ভ হয় আৰু ইয়াজালি গাওঁ, কিমিন গাঁৱৰ মাজেৰে বৈ যায় আৰু অৱশেষত অসমৰ লখিমপুৰ জিলাৰ ব্ৰহ্মপুত্ৰলৈ নামি যায়। নিপকোৰ এটা হাইডেল প্ৰকল্প য়াজালীত অৱস্থিত।
- ৰুকনি (Rukoni)
- ৰূপাই (Rupai)
- ৰেংমা (Rengma)
- ৰৌতা (Rowta Noi)
ল
- লংগাই
- লংৰিং (Longring)
- লঙ্গাই (Langai)
- লামডিং (Lumding)
- লাহোৰিজান – ডিমাপুৰত অসম আৰু নাগালেণ্ডৰ সীমাত অৱস্থিত এখন নদীবান্ধ।
- লুইত (Luit) – শক্তিশালী ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ আন এটা নাম। বৰ্তমান বিশ্ব বিখ্যাত মাজুলী দ্বীপটো লুইতৰ দ্বাৰা উত্তৰদিশে আৰু দক্ষিণৰ ব্ৰহ্মপুত্ৰৰে আগুৰি আছে। অৱশ্যে, ঐতিহাসিকভাৱে লুইতসুতি {(উত্তৰ চেনেল) (বৰ্তমানৰ লুইততকৈ যথেষ্ট ডাঙৰ যি মাজুলীত দেখা যায়)) আৰু বুঢ়ী সুটি {(দক্ষিণ চেনেল) (বৰ্তমানৰ বুঢ়ী দিহিং নদী)} আছিল মাজুলী দ্বীপ গঠন কৰা দুখন মুখ্য দ্বিখণ্ডিত নদী।
- লেংটিং (Langting)
- লেংফাৰ (Langpher)
- লেকু নদী (Leku river)- চিলিং নদী হিচাপে অৰুণাচলত জানাজাত। চিলি আৰু দিহাং নদীৰ সঙ্গমস্থলৰ পৰা প্ৰায় ৭ কিলোমিটাৰ তলৰ ফালে অসমৰ দিহাঙলৈ প্রবাহিত হৈছে।
- লেটেকুজান (Letekujaan)
- লকাইতোৰা (Lokhaitora)
- লোহিত (Lohit)
শ
- শাকতোলা নদী (Saktola river)
- শিংৰা
- শিৰি নদী
স
- সংকোষ নদী (Songkosh)
- সম্পৰা সুতি (Sampara Xuti)
- সৰলডঙা (Soroldanga (Xorol dong’aa))
- সৰলভাঙা (Saralbhaga (xorolbhaga))
- সৰুলাংফাৰ ) (Horulangpher (Xorulangpher))
- সুকলাই (Suklai (xukulai))
- সুনাই (Sunai)
- সোণাই (Sonai)
- সোনকোষ (Sonkosh)
- “সোৱণশিৰি নদী (Subansiri (xuwonxiri)ঃ সোৱণশিৰি নদী হৈছে ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীৰ উত্তৰ পাৰৰ উপনৈ। অসম, অৰুণাচল প্ৰদেশ আৰু চীনৰ অধীনত থকা তিব্বতৰ মাজেদি বৈ গৈছে। ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য হৈছে ২৭৫ মাইল (৪৪২ কিঃমিঃ)। সোৱণশিৰি নদী প্ৰথমতে পূব আৰু দক্ষিণ-পূবলৈ বৈ গৈ ভাৰতত প্ৰৱেশ কৰিছে। তাৰ পিছত অসমৰ উপত্যকাত দক্ষিণ দিশে বৈ গৈছে। ই অসমৰ লক্ষীমপুৰ জিলাত ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীৰ লগত লগ লাগিছে।”
হ
- হৰগতি (হৰিনা) (Hargati) – পাৰ্কুপ পাহাৰৰ ওচৰত আৰম্ভ হয় আৰু কাৰ্বি আংলং জিলাৰ ডেঙ্গাওন চহৰৰ মাজেৰে যায়। নদীখন উত্তৰৰ পৰা দিক্ৰুত নদীলৈ নামি যায়।
- হৰহৰিয়াজান (Harhariajan)
- হেল (Hel)
